Grondwet, artikel 19:  De vrijheid om op elk gebied zijn mening te uiten, [is] gewaarborgd, behoudens bestraffing van de misdrijven die ter gelegenheid van het gebruikmaken van die vrijheden worden gepleegd.

Grondwet, artikel 25:  De drukpers is vrij; de censuur kan nooit worden ingevoerd; geen borgstelling kan worden geëist van de schrijvers, uitgevers of drukkers. Wanneer de schrijver bekend is en zijn woonplaats in België heeft, kan de uitgever, de drukker of de verspreider niet worden vervolgd.

De zinsnede ‘de censuur kan nooit worden ingevoerd’ slaat op overheidscensuur. De overheid – het weze de politieke, bestuurlijke of gerechtelijke macht – kan met andere woorden nooit vooraf verhinderen dat nieuwsmedia informatie verspreiden.  Dat belet niet dat ze communicatie die onwettig blijkt te zijn, achteraf sanctioneert. 

De laatste zinsnede betreft de zogenaamde getrapte aansprakelijkheid in persaangelegenheden. Het komt erop neer dat in principe de journalist rechtstreeks tot de orde zal worden geroepen voor wat fout gaat. Pas wanneer hij niet bekend is of niet in België woont,  kan achtereenvolgens zijn uitgever, drukker of verdeler aansprakelijk worden gesteld. Dat wijkt af van het gewone regime voor beroepsfouten. Een gewone werknemer is immers niet persoonlijk aansprakelijk voor (normale) beroepsfouten, wel de onderneming waarvoor hij werkt. De filosofie achter de persoonlijke aansprakelijkheid van de journalist is interne censuur in een mediabedrijf tegen te gaan. Aangezien de uitgever zich geen zorgen moet maken, kan hij zijn journalisten vrij laten werken. Toch stelt moderne rechtspraak meer en meer ook hoofdredacties en zelfs uitgevers aansprakelijk voor journalistieke fouten, althans wanneer het duidelijk is dat zij zelf ook een deel van de verantwoordelijkheid dragen.

Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM), artikel 10:

1. Eenieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of door te geven, zonder inmenging van overheidswege en ongeacht grenzen. Dit artikel belet niet dat Staten radio-omroep-, bioscoop- of televisie-ondernemingen kunnen onderwerpen aan een systeem van vergunningen.
2. Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, welke bij de wet worden voorzien en die in een democratische samenleving nodig zijn in het belang van ‘s lands veiligheid, de bescherming van de openbare orde en het voorkomen van strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

In de schoot van de Raad van Europa is het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) bevoegd voor de invulling van deze bepalingen. De arresten van het EHRM zijn ook richtinggevend voor de nationale overheden, het weze politieke, het weze gerechtelijke. Het EHRM velde tot dus ver een honderdtal arresten die min of meer rechtstreeks te maken hebben met de vrijheid van informatie zoals voorzien in artikel 10 EVRM.