Hoe combineer je een ander statuut met freelancejournalistiek?

Veel zelfstandige journalisten zijn dat niet ‘in hoofdberoep’, maar combineren een ander statuut – een beroepsactiviteit of een niet-actief sociaal statuut – met journalistiek als zelfstandige.

Het ‘freelancen in bijberoep’ lijkt overigens in de lift te zitten. Het precaire financiële statuut van de zelfstandige journalist heeft daar ongetwijfeld mee te maken. Verder valt het op dat ook veel oudere journalisten die uit de arbeidsmarkt worden gestoten, hun te vroege pensioen alsnog proberen te combineren met wat journalistiek.

In het algemeen heeft het nevenkarakter van de journalistieke activiteit twee gevolgen.

• Op het vlak van het beroepsstatuut kun je als journalistieke bijberoeper in principe geen aanspraak maken op een erkenning als beroepsjournalist of journalist van beroep, aangezien journalistiek dan niet je hoofdactiviteit is. Een combinatie met een niet-actief hoofdstatuut (werkloze of gepensioneerde) laat wél toe dat je je titel van beroepsjournalist behoudt.

Een erkenning is eveneens uitgesloten als je wél een journalistieke hoofdactiviteit uitoefent, maar dat combineert met een commerciële nevenactiviteit. Je kunt dan wel als persmedewerker bij de VVJ aansluiten.

• Op het vlak van het sociale zekerheidsstatuut ben je als freelancejournalist in bijberoep vrijgesteld van betaling van sociale zekerheidsbijdragen. De eerste voorwaarde is dat je wel degelijk journalistiek werk verricht dat onder de wetgeving op de auteursrechten ressorteert. Voorwaarde twee: je hebt al een sociaal statuut dat minstens gelijk is aan dat van de zelfstandigen. Concreet: je moet al minstens een halftijdse job hebben als werknemer, een 60%-uurrooster als statutair docent, een andere zelfstandige hoofdactiviteit, of het statuut van werkzoekende, loopbaanonderbreker of gepensioneerde.

Ook al ben je vrijgesteld van sociale bijdragen, je moet wel een ondernemingsnummer aanvragen als inschrijvingsplichtige onderneming, met als Nacebel-code 90.031.

Als je je niet op de omschrijving ‘journalist’ kunt beroepen, zul je als bijberoeper toch verzekeringsplichtig zijn.

De freelancejournalist die nog geen sociaal statuut heeft dat minstens gelijk is aan dat van de zelfstandigen, is eveneens verzekeringsplichtig, en bovendien als ‘hoofdberoeper’. Eventueel kan ook een beroep worden gedaan op het zogenaamde ‘artikel 37’. Het gaat om artikel 37, §1 van het uitvoeringsbesluit bij het sociaal statuut, dat zelfstandigen in hoofdberoep met geringe inkomsten de mogelijkheid biedt te vragen om gelijkgeschakeld te worden met een bijberoep.

Meer info:
De FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg
De RVA
De VDAB
De Federale Pensioendienst